Geopolitieke ontwikkelingen in Wit Rusland (Belarus)
Nu te beluisteren op BNR Nieuwsradio: een podcast van Eurodefense Nederland (EDNL) lid en oud-Ambassadeur Ron Keller over de de situatie in Wit-Rusland sinds de zo turbulent verlopen verkiezingen van augustus jl. Hij analyseert daarin de nu ontstane situatie rond dit buurland van de EU vanuit geopolitiek oogpunt. Zijn bijdrage begint ongeveer op tijd 01 uur en 33 minuten in deze podcast en duurt ruim een uur. https://www.bnr.nl/podcast/perestrojkast/10432783/85-de-grote-wit-ruslandshow
Een korte samenvatting van de inbreng van Ron Keller inbreng: een half jaar na de algemene verkiezingen gaan de dagelijkse massale demonstraties door. Maar tot nu toe reageert de EU voorzichtig. De EU heeft ongetwijfeld geleerd van de tragische ontwikkelingen in Oekraine, toen het enerzijds enthousiast steun gaf, maar anderzijds toen het er op aan kwam Oekraine weing bood in termen van uitzicht op lidmaatschap. Met alle gevolgen van dien. De EU heeft Belarus ook weinig te bieden, al is het maar omdat het regime van Loekasjenko nog steeds aan de macht is en de oppositie vooral een beweging ‘van onderaf’ lijkt te zijn.
Washington onder Trump was geopolitiek afwezig. Vandaar ook dat de NAVO zich op de vlakte hield. President Biden zal zich eerst willen richten op zijn relatie met Moskou voordat een duidelijke positie richting Minsk wordt ingenomen. Rusland daarentegen reageerde wel snel, in de hoop de Oekraïne-scenario's 2004/2014 te kunnen vermijden. Rusland’s boodschap was tweeledig: het Westen moet wegblijven van 'bufferstaat' Wit-Rusland, terwijl Loekasjenko het signaal kreeg om "veranderingen aan te brengen zodat de situatie in Wit-Rusland hetzelfde zou kunnen blijven" (…).
Of de betogers erin zullen slagen verder te gaan dan slechts optische hervormingen en wellicht een nieuwe zetbaas van Moskou, zal in een piramidaal bestuurd land als Wit-Rusland grotendeels afhangen van mogelijke steun van (een deel van) de Wit-Russische oligarchen. Een steun die tot nu toe echter lijkt te ontbreken.
Tenslotte China; ogenschijnlijk inmiddels een belangrijke speler in Belarus vanwege de aankoop door Minsk van veel infrastructuurprojecten in het kader van het Belt and Road initiatief. Maar deze projecten leiden vooralsnog alleen maar tot een bescheiden stijging van de (niet-excessieve) Wit-Russische buitenlandse schuld; de politieke invloed van China in Minsk is verwaarloosbaar.
Foto: Gerard Stolk (CC BY-NC 2.0)