Aanbevelingen voor het regeerakkoord van kabinet Schoof I 2024
De veiligheid en soevereiniteit van Nederland wordt in toenemende mate uitgedaagd door Russische agressie en Chinese ondermijning. Hierin staat Nederland niet alleen, heel Europa kampt met deze problematiek. De meest effectieve garantie voor het behoud van onze soevereiniteit bereiken we via de NAVO en de EU. Onze verdediging begint al bij de Baltische staten, daar zal Nederland voor de lange termijn moeten bijdragen aan de Enhanced Forward Presence.
Gemeenschappelijk veiligheidsbeleid. Om instabiliteit aan de grenzen van Europa tegen te gaan zal Nederland ook haar rol moeten blijven nemen in missies buiten het Europees grondgebied.
Gezien de vergevorderde economische integratie van de EU blijft Europese samenwerking de geëigende vorm voor onderlinge coördinatie en gezamenlijk optreden op het wereldtoneel. Om dit effectief te doen zal de EU echter een veel sterker geïntegreerd gemeenschappelijk buitenlands-, veiligheids- en defensiebeleid moeten krijgen.
Rapid Deployment Capability. Het EU Strategisch Kompas dient verder te worden uitgewerkt en aangevuld. Daarbij moeten afspraken worden gemaakt op basis waarvan snelle besluitvorming mogelijk is over o.a. de ontwikkeling van en de inzet van de Rapid Deployment Capability (RDC). Het unanimiteitsbeginsel mag geen hindernis vormen voor een slagvaardig optreden van de EU. Eurodefense pleit voor een communautaire aanpak voor de inrichting van de RDC.
Grootschalig conflict. Nederland moet zich aanpassen aan een wereld waarin grootschalig conflict tussen staten weer een reële mogelijkheid vormt.
Daarvoor is het volgende nodig:
1. Voldoende besteden. Nederland en Europese partners moeten de verdedigende capaciteiten snel op peil brengen. Nederland zal zich blijvend moeten houden aan de norm om minimaal 2% van het BNP aan defensie te besteden. Een sterke Nederlandse defensie vraagt om de vorming van een open en geïntegreerde Europese interne defensie-industriemarkt, gesteund door een Europees defensie- en industriebeleid. Deze zal in nauw contact met de NAVO moeten worden opgezet.
2. Gezamenlijk en communautair verwerven. Wanneer we waar voor ons geld willen krijgen is het ook noodzakelijk om de in de laatste jaren succesvol gebleken gezamenlijke verwerving en gezamenlijke productie in de gehele EU door te voeren. In dit kader is het ook van belang dat het European Defence Industry Plan (EDIP) door de nieuwe Europese Commissie verder wordt uitgewerkt en geactiveerd. Het oorspronkelijke idee van Eurocommissaris Thierry Breton om daarvoor 100 miljard euro te activeren via o.a. eurobonds verdiend aandacht, mits het gaat om aankopen van middelen die gezamenlijk Europees eigendom worden, zoals dat bijvoorbeeld bij het satellietnavigatiesysteem Galileo al het geval is.
3. Trilateral agreement voor export. Binnen de EU is een veel betere coördinatie van het wapenexportbeleid noodzakelijk, om een gelijk speelveld te garanderen. Nederland zou er op moeten aandringen dat alle EU-lidstaten zich bij het trilateral agreement (initieel afgesloten door Frankrijk, Duitsland en Spanje) aansluiten (zie link voor verdere toelichting).
4. Taakspecialisatie. Dreigingen in de 21e eeuw zijn voor een land als Nederland te complex en duur om volledig strategisch autonoom te weerstaan. Wil Nederland haar belangen beschermen, dan moet het samenwerken met landen die voor dezelfde problemen staan. Door taakspecialisatie en Europese integratie kan Nederland alsnog over critical enablers beschikken. Hierbij zou de EU, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen goed moeten betrekken. De Europese Commissie zou een concept moeten ontwikkelen hoe specialisatie tussen de lidstaten wordt verdeeld.
5. Kritieke infrastructuur en dataveiligheid. We zullen ons beter moeten beschermen op het gebied van dataverkeer, kritieke infrastructuur, en cyberveiligheid. Ook de inzet van AI is van essentieel belang voor de stabiliteit van onze regio. Omdat al deze facetten zijn verweven met Europese partners vraagt dit om een geïntegreerde aanpak, bijvoorbeeld door verdere uitbouw van samenwerking tussen Europese inlichtingendiensten.
6. Grondstoffen en voorraden. Om weerbaar te zijn moet Nederland strategische schokken kunnen opvangen, dit vergt voorraden van essentiële zaken om de economie draaiende te houden. Het scala aan benodigde grondstoffen is te breed om deze voorraden alleen in stand te houden. Daarom moeten we ook de aanleg van voorraden en de benodigde beschikkingsrechten daarop goed afstemmen met Europese partners.
Heeft u vragen? Dan kunt u ons bereiken via bestuur@eurodefense.nl
